การปันส่วนต้นทุน
(Cost
Allocation)
การผลิตสินค้าจะมีแผนกผลิต
(Production
Department) ทำหน้าที่ในการผลิตสินค้าโดยตรงอาจแบ่งแผนกผลิตออกเป็นหลายแผนกตามลักษณะการผลิต
เช่น แผนกชิ้นส่วน แผนกประกอบ เป็นต้น และมีแผนกบริการ (Service
Department) ทำหน้าที่โดยอ้อมเพื่อส่งเสริมการผลิตให้แผนกอื่นเป็นแผนกที่ช่วยให้แผนกอื่นปฏิบัติงานด้วยความสะดวก
เช่น
·
แผนกไฟฟ้า
ทำหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าและจ่ายกระแสไฟฟ้าใช้ทั้งโรงงาน
·
แผนกโรงอาหาร
ทำหน้าที่ให้บริการอาหารให้กับบุคลากรทุกคนในโรงงาน
·
แผนกแพทย์
ทำหน้าที่ดูแลและรักษาสุขภาพให้กันบุคลากรทุกคนในโรงงาน
·
แผนกซ่อมแซม
ทำหน้าที่ให้บริการซ่อมแซม บำรุงรักษา ครุภัณฑ์ทุกแผนก
·
แผนกอาคารสถานที่
ทำหน้าที่ดูแลเกี่ยวกับอาคารทั้งโรงงานและสำนักงาน
·
บริหารงานโรงงานทั่วไป
ทำหน้าที่บริหารทั่วไปสนับสนุนงานทุกแผนก
แผนกบริการเป็นแผนกที่ปฏิบัติงานแล้วมีต้นทุนแต่ไม่มีรายได้แต่เกิดขึ้น
ถือว่าแผนกบริการเป็นศูนย์ต้นทุน (Cost Center) ต้นทุนที่เกิดขึ้นในแผนกบริการ
คือ ค่าใช้จ่ายในการผลิต หรือค่าใช้จ่ายขายและบริหารของกิจการ
จึงต้องปันส่วนให้กับทุกแผนกที่ได้รับบริการ
แผนกผลิตต้องนำต้นทุนที่ได้รับจากการปันส่วนรวมเป็นส่วนหนึ่งของค่าใช้จ่ายการผลิตประจำแผนกเพื่อคำนวณอัตราค่าใช้จ่ายการผลิตคิดเข้างาน
(Predetermine
Overhead Rate)
ฐานที่ใช้ในการปันส่วน
(Cost
Allocation Bases)
ฐานที่ใช้ในการปันส่วนต้นทุน
หมายถึง “หน่วยวัด” ที่สอดคล้องกับการเกิดต้นทุนของแผนกบริการเพื่อใช้แบ่งต้นทุนแผนกบริการ
เช่น
วิธีการปันส่วนต้นทุน
(Cost
Allocation Method)
วิธีการปันส่วนต้นทุนทำได้หลายวิธี
แต่ละวิธีจะแบ่งต้นทุนให้กับแผนกผลิตที่ใช้บริการในจำนวนที่แตกต่างกัน
ต้นทุนของแผนกบริการที่นำมาปันส่วนให้กับแผนกผลิตควรเป็นจำนวนหลังจากแบ่งให้แผนกขายและบริหารแล้ว
ในบทนี้จะแสดงการปันส่วนต้นทุน
2 วิธีที่ใช้ง่ายและสะดวก ดังนี้
1.
วิธีการปันส่วนโดยตรง (Direct Method) วิธีการปันส่วนโดยตรงจะปันส่วนต้นทุนแผนกบริการแผนกใดก่อนก็ได้
ต้นทุนของแผนกบริการทุกแผนกถูกปันส่วนให้แผนกผลิตโดยตรงไม่ปันส่วนให้กับแผนกบริการด้วยกันถึงแม้จะใช้บริการระหว่างกันก็ตาม
2.
วิธีการปันส่วนเป็นขั้น (Step-down Method) วิธีการปันส่วนเป็นขั้นจะปันส่วน
ต้นทุนของแผนกบริการให้แผนกบริการอื่นในโรงงานที่ทำหน้าที่สนับสนุนการผลิต
แต่ไม่ได้ทำการผลิตเช่น แผนกบุคคล แผนกซ่อมแซม แผนกพัสดุ เป็นต้น
โดยจัดลำดับแผนกบริการที่ให้บริการแผนก
บริการอื่นมากที่สุดแบง่
เปน็ ลำดับแรก และแผนกที่ใหบ้ ริการแผนกบริการอื่นรองลงมาเปน็ ลำดับถัดมา
แผนกบริการที่ถูกแบ่งแล้วไม่ต้องรับต้นทุนของแผนกบริการที่แบ่งถัดมา
ถึงแม้จะได้ให้บริการระหว่างกัน
และแผนกบริการที่แบ่งถัดมานำต้นทุนที่ได้รับการปันส่วนมารวมเพื่อปันส่วน
ตัวอย่างที่
1 โรงงานอุดมพร มีแผนกบริการ 3 แผนก คือ แผนกอาคาร
แผนกบุคคล และ
แผนกซ่อมแซม
มีแผนกผลิต 2
แผนก คือ แผนกผลิตชิ้นส่วนและแผนกประกอบ มีรายละเอียดดังนี้
คำนวณการปันส่วนและอัตราค่าใช้จ่ายการผลิตคิดเข้างานได้ดังนี้
วิธีการปันส่วนโดยตรง
ต้นทุนแผนกบริการจะถูกปันส่วนไปยังแผนกผลิตโดยตรง
ตามปริมาณการให้บริการเฉพาะของแผนกผลิตโดยจะแบ่งแผนกบริการใดก่อนก็ได้
วิธีปันส่วนเป็นขั้น
วิธีการปันส่วนเป็นขั้นจะจัดลำดับแผนกบริการเพื่อปันส่วน
ตามจำนวนต้นทุนที่ให้บริการระหว่างแผนกบริการด้วยกัน จากตัวอย่างแผนกซ่อมแซมถูกแบ่งเป็นลำดับที่ 1 แผนกอาคารเป็นลำดับที่
2 และแผนกบุคคลถูกแบ่งเป็นลำดับสุดท้าย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น